A Study of the Nature and Definition of Imamate in the Viewpoints of Khwaja Nasir and Ibn Arabi

Document Type : Original Article

Author

Department of Philosophy and Mysticism, Bint al-Huda Higher Education Complex, Qom

10.22081/jti.2025.71396.1058

Abstract

یکی از کارهای مبنایی برای پژوهش‌‌‌های بین عرفان و کلام و تقریب این دو در باب امامت بررسی عینیت مفهوم امامت در آن‌هاست. در صورت وجود مفهوم مشترکی از حقیقت امامت است که می‌توان در مورد مسائل امامت در این دو رشته تحقیق کرد. وجود مفهوم و ویژگی‌های اصلی امامت شیعه در عرفان ابن عربی مساله اصلی این پژوهش است. البته مراد از این پژوهش بررسی مفهوم واژه‌ امامت در عرفان نیست؛ بلکه در تلاشیم وجود معنای امامت را نه در قالب لفظ خاصی در عرفان بیابیم.

در این مقاله با رویکرد تحلیلی-تطبیقی بررسی می‌شود که خواجه نصیر تعریفی را حد تام می‌داند که شامل قید «بالاصاله» است. وی شرط این تعریف را منصوب بودن از جانب خداوند می‌داند. از این رو می‌توان ویژگی اصلی تعریف امامت شیعه را این امر دانست. اصطلاحات ابن عربی متفاوت با اصطلاحات کلام شیعه است؛ ولی در عبارات وی می‌توان قید بالاصاله را با همان معنای شیعی یافت. همچنین ایشان افرادی را با عنوان منصوب از جانب خداوند بعد از پیامبر می‌پذیرد که عبارت دیگری از قید بالاصاله است.

Keywords